De Bossche familietak Van Gemert

De Bossche tak van de familie Van GEMERT

Deze familietak van Van Gemert woonde voornamelijk in Den Bosch en behoorde daar tot de elite van de stad. Leden van deze familie waren schepen van Den Bosch, laagschout en schout, pastoors van Den Bosch en Orthen en andere parochies in de regio. De oudste generaties lijken redelijk compleet beschreven. Van de latere generaties zullen ongetwijfeld nog leden ontbreken. De afstamming van deze familietak uit die van de heren van Gemert wordt beschreven in Gemerts Heem jaargang 2018 nr 2

Schema van de Bossche tak Van Gemert

I       Jonkvrouw Mabelia (Beel) van GEMERT, weduwe op 2‑5‑1345 (Tafel H Geest Den Bosch); vermeld in “Het dodenboek van de Sint‑Jan, Den Bosch (1280‑1435)”p060; woonde in Den Bosch thans Groot Begijnhof 20. Geboren ca 1305.

Gehuwd circa 1325 met Jan ELYAS (Eelkens/Elien), schepen Den Bosch 1332; In publicaties vaak vermeld als Jan Elias Pannicida of Gewandsnijder. Bij de meeste vermeldingen komt geen nadere aanduiding, zoals Pannicida voor.

De kinderen van Jan Elias en Beel worden steeds Van Gemert genoemd, naar hun moeder. Zij dragen echter niet het familiewapen van de Heren van Gemert, maar een wapen van keel met daarop drie hanen van goud. Waarschijnlijk het wapen van vader Jan Elias. Soms worden de nakomelingen niet alleen met de naam Van Gemert aangeduid, maar met de alias De Aquis (Van Aken). Twee priesterzonen werden kanunnik in Aken. Wellicht was Jan Elias afkomstig uit die stad.
Jan Eelkens bezat een mansio in Den Bosch op de hoek Hinthamerstraat-Torenstraat. Later in het bezit van zoon Emont en dochter Beel, gehuwd met Leunis van Lankveld. Zij hadden geen kinderen en het huis kwam later in bezit van neef Gerlach Janszoon van Gemert, die het in delen verkocht (bron M. de Bruijn, Grote huizen in en bij de Hinthamerstraat, BAM rapport 235, zie Bossche Encyclopedie).

Het goed Wolfswinkel met de watermolens kwamen na de dood van Cool van Dinther (ca 1351), de zoon van Agnes van Wolfswinkel, in handen van vier kinderen van Jan Elias, samen met de halve tiende van Rosmalen.(N.L. van Dinther; Van Dinther, Brabantse Geslachten, Middeleeuwen 110-1500). Ca 1379 is zoon Jan van Gemert leenman van de halve tiende van Rosmalen. Het lijkt er op dat er een familierelatie bestaat met Agnes van Wolfswinkel.

Uit dit huwelijk:

  1. Jonkvrouw Mabelia (Beel) van GEMERT, vermeld 1368/69 als weduwe; dodenboek van de St.Jan te Den Bosch p315, geboren ca 1330, overleden 1393‑1395.
    Gehuwd (1) ca 1355 met Leunis Peter van LANKVELT, schepen Den Bosch 1357‑1384; leenman van huis Lankveld in Erp en Havelt in Veghel; kocht de tiende van Boekel, die later van zijn neef Peter van Lankvelt zijn; geboren ca 1325, overleden 1385, zoon van Peter Leunis van ERP van KEELDONC, en Elisabeth.
    Gehuwd (2) met Gerit VOS, vermeld 1368/69 als eigenaar van het goed Bijsterveld in Uden, Veghel, Erp en Nistelrode, overleden voor 1395.
  1. Jan Jans van GEMERT (zie II.1).
  2. Heer Gerlach Jan Eliaszn van GEMERT, kanunnik te Aken 1368, kanunnik van St.Odakapittel in St.Oedenrode 1368‑1376, van 1380‑1389 kapitteldeken, lijfarts van Hertogin Johanna van Brabant te Brussel van 1365‑1393,verm.in “Het dodenboek van de Sint‑Jan, Den Bosch (1280‑1435)” p 60, overleden voor 1393. In 1369 eigenaar van de hoeve Ten Bleckers in Erp.
  3. Heer Emont van GEMERT, (alias de Aquis) (zie II.2).
  4. Katherina Jan ELIAS, non in Hooydonk 1339, 1341.
  5. Arnoud van GEMERT, vermeld 1355 als zoon van Jan Eelkens en Beel, samen met broer Emont.
Het wapen van de Bossche Van Gemerts

II.1         Jan Jans van GEMERT, schepen van Den Bosch in de periode 1360‑1369, laagschout 1369‑1384; overleden voor 1392.
Jan van Gemert nam deel aan de slag van Baesweiler op 22 aug. 1371. Hij droeg een wapen van keel beladen met drie gouden hanen. Op 27‑3‑1392 droeg meester Gheerlach. zoon van wijlen Jan van Gemert, alle goederen die hij van zijn ouders geërfd had, op aan zijn broers Jan en Hubert, te hunnen behoeve en die van Jonkvrouwe Mabelia, weduwe van Leunis van Lanckvelt. (H.Giebels.”Georgius Macropedius.”). Leenman van de halve tiende van Rosmalen.

Gehuwd 1355‑1360 met Mechteld Gerit VOS, dochter van Gerit VOS, eigenaar van het goed Bijsterveld in Uden, Veghel, Erp en Nistelrode. Jan kreeg deze als huwelijksgift van zijn schoonvader.
Jan van Gemert bezat een huis in de Hinthamerstraat in Den Bosch (behorend tot nr 74). Een deel kwam later in handen van zoon Jan, een ander deel in handen van zoon Hubrecht en via hem aan Aert Wolfaerts, de familie Back en Brederode (huis van Cloetingen), zie de erfgenamen hieronder (bron: M. de Bruijn, Voormalige bebouwing In den Boerenmouw, Intern verslag 93a, zie Bossche Encyclopedie).

Uit dit huwelijk:

  1. Emont Janszn van GEMERT, in 1384 geëmancipeerd, geboren ca 1370.
  2. Hubrecht Jans van GEMERT (zie III.1).
  3. Beel van GEMERT, beurt geld uit het goed Ten Bleckers in Erp in 1400, vermeld van 1390‑1401; erfde van haar oom Gerlach een woning in de Hinthamerstraat in Den Bosch. Gehuwd met Willem ZOETART, Lid I.L.Vr. Broederschap te Den Bosch. Overleden 1414.
  4. Gerit Janszn van GEMERT, vermeld 1383.
  5. Gerlach Jans van GEMERT (zie III.2).
  6. Jan Jans van GEMERT (zie III.3).
  7. Heilwich van GEMERT, Kloosterlinge in het St.Gerlachsklooster te Houthem‑Valkenborch 1400.

II.2         Heer Emont van GEMERT (alias de Aquis), Investiet der kerken van Den Bosch en Orthen; kanunnik in Aken; vermeld in “Het dodenboek van de Sint‑Jan, Den Bosch (1280‑1435)”p60; leenman van het goed Wolfswinkel en eigenaar van het goed Ter Vallen bij Wolfswinkel, overleden voor 1387.

Hij had een relatie met Hadewich, overleden voor 1407, natuurlijke dochter van Margaretha MARTENS. Hieruit de natuurlijke kinderen:

  1. Hubert van GEMERT, natuurlijke zoon vermeld 1407, 1423; verkoopt 1407 samen met zijn tante Yda een hofstad in Dinther; lid ILV Broederschap Den Bosch doodschuld betaald 1438, overleden 1438. Gehuwd met Margriet weduwe van Jan Spronc.
  2. Gerlach van GEMERT (zie III.4).
  3. Katerijn van GEMERT (alias de AQUIS (zie III.5).

Schepenzegels van Jan van Gemert, Emont van Gemert en Hubert van Gemert.

III.1        Hubrecht Jans van GEMERT, schepen in Den Bosch in 1390, 1397,1401, 1418. in 1414 borgemeester; laagschout Den Bosch 1384‑1394; lid ILV broederschap intredegeld 1412, doodschuld betaald 1422, geboren ca 1370, overleden voor 1422. Hij bezat een huis in de Hinthamerstraat te Den Bosch en had bezittingen in Erp en Dinther (het goed Ter Borch).

Gehuwd ca 1390 met Margriet Arnt HEYM, overleden na 1447, dochter van Arnold Art (Aert) HEYM, schepen Den Bosch, erfdeling dd 29‑10‑1395, en Mechteld van BRONKHORST

Uit dit huwelijk:

  1. Mabelia van GEMERT (zie IV.1).
  2. Mechteld Hubrechts van GEMERT, vermeld 1435, 1448.
    Gehuwd (1) met Gerit BACK.
    Gehuwd (2) met Marten MONIC.
  1. Jenneke Hubrechts van GEMERT (zie IV.2).
  2. Huibert Hubrechts van GEMERT.
    Gehuwd met Catharina van HEYNEN van HINTHAM

Daarnaast bij een onbekende vrouw de volgende natuurlijke kinderen:

  1. Emont Hubrechtszn van GEMERT, natuurlijke zoon, broeder in het klooster Eyckendonk, eigenaar Ten Bijgarde in Oisterwijk; vermeld 1437/38 Veghel, geboren ca 1400.
  2. Katelijn van GEMERT, nat dochter; non bij de zusters van Orthen.
  3. Margriet van GEMERT, nat dochter; bestuurster van het gasthuis in Den Bosch.

III.2        Gerlach Jans van GEMERT, Investiet van de kerk St.Peter te Vucht 1394‑1446. In 1419 en 1420 kanunnik te St.Oedenrode.in 1437 vice‑deken, overleden voor 1440.

Natuurlijke zoon:

  1. Emont van GEMERT (zie IV.3).

III.3        Jan Jans van GEMERT, geëmancipeerd 1384, schepen Den Bosch 1386‑1408; laagschout 1395‑1405, overleden voor 1413. Erft van zijn vader in 1384 een goed in Nistelrode en het goed “Broecwijc” onder Heesch.

Gehuwd met Jonkvrouw Mechtelt van WERTHUSEN, vermeld 1392, dochter van Henrick van WERTHUSEN en Ermgard Arnoldus van WADERLE, vermeld 1392.

Uit dit huwelijk:

  1. Gerlach Jans van GEMERT, geëmancipeerd 23‑10‑1402; schepen van Den Bosch 1415, schout van Maasland 1416‑1418; heer van Nuland en Geffen, overleden voor 1430. Bezat twee watermolens in Wolfswinkel. Eigenaar van het kasteel te Nuland. Hij bezat rechten in de hoeve “de Oedeversnest” te Erp en de oude tienden te Veghel; in 1418‑1419 stadsbestuurder van Brussel, 1420‑1421 hoogschout van Den Bosch, vanaf 1420 raadsheer van de hertog.
    Gehuwd ca 1410 met Jonkvrouw Margriet Willemsdr. van NUWELANT, vrouwe van Geffen, weduwe, dochter van Willem van NUWELANT, vermeld 1368, 1402/03; 1416/17 eigenaar Odevaarsnest in Erp, en Aleyt Peters van ERP, joffrouw.

Daarnaast had Jan nog een natuurlijke zoon:

  1. Jan Jans van GEMERT (zie IV.4).

III.4        Gerlach van GEMERT, natuurlijke zoon; In 1388 ingeschreven aan de universiteit van Heidelberg; priester; stadsklerk van Den Bosch vanaf 1405 en notaris in 1415, Cureit (pastoor) van Hellu (thans Hellouw in de Betuwe aan de Waal) 1410‑1424.

Kind:

  1. Geerling van GEMERT, natuurlijke zoon.

III.5        Katerijn van GEMERT (alias de AQUIS), natuurlijke dochter.
Gehuwd met Aelbrecht BUC van LITH

Uit dit huwelijk:

  1. Emont Albert BUC van LITH (van Gemert), pachter van de windmolen van Bakel; vermeld 1397/99, overleden < 1411. Gehuwd voor 1395 met Liesbeth Marcelis van der OO, dochter van Marcelis van der OO en Heilwich Willem van BEEST.

IV.1        Mabelia van GEMERT, geboren ca 1390.

Gehuwd ca 1410 met Aert WOLFAERTS (Aert Rover), Ridder, schepen van Den Bosch 1421‑28, verm.1411 en 1434. Wordt in 1411 geëmancipeerd door vader Jan, geboren ca 1390, overleden voor 1447. Eigenaar van goederen in veel plaatsen o.a. Oisterwijk, Dinther en St Michielsgestel. Zoon van Jan WOLFAERTS van GIESSEN, vermeld 1383‑1423; schepen van Den Bosch 1399, 1404, en Aleijt  dochter van ridder Emont ROVER.

Uit dit huwelijk:

1. Hubertje Aert WOLFAERTS
Gehuwd voor 1447 met Henrick Gerits van der AA, Heer van Nieuw‑Herlaer 1449. Willem Floriszn van der Aa draagt het goed Herlaer St.Michielsgestel over aan Henrick van Horne, heer van Perwijs enz.t.b.v.Henrick Gerarts van der Aa in 1449. Henrick betaalt er 2100 rijnsguldens voor. Zoon van Gerard van der AA, heer van Zegenwerp/ Nieuw Herlaar, en Liesbeth Wellen van NEYNSEL.

  1. Maria Aert WOLFAERTS (zie V.1).

IV.2        Jenneke Hubrechts van GEMERT, vermeld 1448.
Gehuwd met Henrick Henricks van ERP van LIESHOUT, gegoed in Geffen.

Uit dit huwelijk:

  1. Geerlach Henricks van ERP van LIESHOUT, overleden voor 1489
  2. Rutger Henricks van ERP van LIESHOUT, overleden na 1489.
  3. Lucas Henricks van ERP van LIESHOUT, overleden na 1489.

IV.3        Emont van GEMERT, natuurlijke zoon, overleden voor 1472.

Kind:

  1. Willemke Emont van GEMERT, natuurlijke dochter, vermeld 1472, 1478.

IV.4        Jan Jans van GEMERT, natuurlijke zoon, vermeld 1418/19, overleden voor 1456.
Gehuwd voor 1419 met Geertruyt Henricks van MEERLAER, overleden voor 1456, dochter van Henrick Roelofs van MEERLAER en Oda

Uit dit huwelijk:

  1. Aertken Jan van GEMERT (zie V.2).
  2. Christijn Jan van GEMERT; gehuwd voor 1456 met Gijsbert HERINC.

V.1          Maria Aert WOLFAERTS, Eigenares van de Oisterwijkse leengoederen Ten Eynde en Ten Bogaerde.
Gehuwd op 23‑11‑1444 met Berthout Jan BACK, Heer van Asten 1476‑1496, bezitter van Durendael, van leengoederen te Gesel aan de Raam te Haren en Ten Bijgaerde en Ten Eijnde te Oisterwijk, het goed Enthoven in Tilburg. Koopt de heerlijkheid Asten van Pieter Vertaing 1476.

Uit dit huwelijk:

  1. Jan BACK (zie VI.1).

V.2          Aertken Jan van GEMERT, vermeld 1455/56, overleden na 1497.
Gehuwd voor 1456 met Jan Jan GHIJSSELEN, vermeld Asten 1496/97, overleden voor 1497.

Uit dit huwelijk:

  1. Jan Jan GHIJSSELEN, vermeld Asten 1495/96 met zussen.
  2. Geertruit Jan GHIJSSELEN
  3. Fyssia Jan GHIJSSELEN.

VI.1        Jan BACK, ridder, heer van Asten.
Gehuwd met Adriana van WYLICK

Uit dit huwelijk:

  1. Adriana BACK (zie VII.1).

VII.1      Adriana BACK
Gehuwd met Wolfert van BREDERODE, heer van Kloetinge en Zwammerdam, overleden 1548.

Uit dit huwelijk:

  1. Reinoud van BREDERODE (zie VIII.1).

VIII.1     Reinoud van BREDERODE, heer van Asten, overleden 1584.
Gehuwd met Maria van DOERNE.

Uit dit huwelijk:

  1. Floris van BREDERODE (zie IX.1).

IX.1        Floris van BREDERODE, overleden 1599.
Gehuwd met Theodora van HAEFTEN.

Uit dit huwelijk:

  1. Margaretha van BREDERODE.
    Gehuwd met Francois de la PLACE

Dit laatste echtpaar wordt in diverse bronnen vermeld als voorouders van Prins Bernard van Lippe Biesterfeld. Koning Willem-Alexander heeft via deze families Gemertse voorouders.