Hoeve Boomen in Lierop is van 1450.
In het eerste nummer van het nieuwe tijdschrift Het Nederlands Landschap (uitgeverij Matrijs) staat een bijdrage van Karel Leenders over gehuchtvorming in Brabant, gebaseerd op zijn boek “De dynamische hoeve”, dat we in een eerdere nieuwsbrief al hebben besproken. Het artikel met als titel “De metamorfose van grote Meierijse hoeven 1662-2016” beschrijft het ontstaan van gehuchten door boerderij-splitsingen. Als voorbeelden daarvan worden Achterbos in Asten en Boomen in Lierop beschreven.
Van de hoeve Boomen dook inmiddels een foto op over het verplaatsen van een schuur. Een mooie aanvulling op de vorige Nieuwsbrief.
Archiefonderzoek naar de hoeve Ten Boomen door Wiro van Heugten heeft uitgewezen dat de boerderij op Laan ten Boomen 14 de oude hoofdhoeve is. Stichting De Brabantse Boerderij nam het initiatief voor een dendrochronologisch onderzoek. Pressler Gmbh voerde het uit. Er werden zes houtmonsters genomen, waarvan er drie dateerbaar bleken. Het leverde als kapdata op: voorjaar 1448, najaar 1449 en een datering van 1449 ±1. Het waarschijnlijke bouwjaar komt daarmee op 1450. In dat jaar is de houtconstructie van de huidige boerderij in elkaar gezet en is er dus een nieuwe hoeve getimmerd. Een boerderij met vakwerkgevels. De bestaande bakstenen gevels zijn later aangebracht. Het is daarmee een van oudste boerderijen van Brabant. Het goed te Aarle in Best uit 1263 en een boerderij aan de Maaskant te Vessem (dendrodatering 1390) zijn tot nu toe nog ouder gebleken. Omdat de hoeve Ten Boomen in de archieven al een paar eeuwen eerder voorkomt, duikt de vraag op of er van die nog-oudere boerderij ook nog restanten zijn terug te vinden. Misschien is in 1450 de oude hoeve omgebouwd tot schuur. Dendro-onderzoek in de andere boerderijen op de buurtschap Boomen zou nieuwe gegevens kunnen opleveren. Archeologisch onderzoek kan ook uitwijzen waar het oorspronkelijke hoofdgebouw in de 13de eeuw stond. Misschien wel op dezelfde plaats. Zo is elk antwoord op een vraag weer aanleiding voor het stellen van een volgende vraag.
Bovenstaande tekst verscheen in Nieuwsbrief SdBB nr 113, juni 2016 van Stichting De Brabantse Boerderij
Tekst Jan Timmers
